Домашняя работа

Хавал написал своим родителям: «Я много занимаюсь и уже хорошо

говорю по-русски». Хавал написал своим родителям, что много занимается и уже хорошо говорит по-русский.

 2. Борис сообщил матери: «Я сдал все экзамены и уже

купил билеты на самолёт». 

Борис сообщил матери, что сдал все экзамены и уже купил билеты на самолёт.

3. «Я вижу снег первый раз, у нас на родине

никогда не бывает снега», − сказала нам Беатрис. 

 Беатрис сказала нам, что она в первый раз увидела снег, потому что у них на родине никогда не бывает снега.

4. Туристы сказали гиду:

«Мы хотим сфотографироваться возле памятника». 

Туристы сказали гиду, что хотят сфотографироваться возле памятника.

5. «Я не знаю, как решать

эту задачу», − сказал учителю Юрий.

Юрий сказал учителю, что он не знает как решать эту задачу.

Мария спросила маму: «Кто звонил мне утром?»

Мария спросила маму, кто звонил ей утром?

Б) 1. Игорь спросил нас: «Куда вы идёте?» 

Игорь спросил нас, куда мы идём.

2. Секретарь спросил

Кристину: «Откуда вы приехали?» 

Секретарь спросил Кристину откуда она приехала.

3. Диего спросил продавца: «Сколько стоит

испанский словарь?» 

Диего спросил продавца, сколько стоит испанский словарь.

4. «Когда у нас будут экзамены?» − спросили студенты

преподавателя. 

Студенты спросили у преподавателя о том, когда у них будут экзамены.

5. «Где ты собираешься учиться после педфака?» − спросила

брата сестра.

Сестра спросила у брата, где он собирается учиться после педфака.

Мария спросила подругу: «Ты позвонишь мне вечером?»

Мария спросила у подруги, позвонит ли она ей вечером.

В) 1. «Тебе понравился новый фильм?» − спросил меня брат.

Брат спросил меня, понравился ли мне фильм

 2. «Вы уже

знакомы с Леной?» − спросила нас Анна. 

Анна спросила нас о том, знакомы ли мы с Леной

3. Хозяйка спросила гостей: «Хотите

ещё кофе?» 

Хозяйка спросила гостей, хотят ли они ещё кофе

4. Врач спросил больного: «Вам уже лучше?» Лучше ли ему уже

5. «Ты помнишь мой

номер телефона и адрес?» − спросил меня Саша. 

Саша спросил мне, помню ли я его телефон и адрес.

6. «Вам всё понятно?» −

спросил у школьников учитель.

Учитель спросил школьников, понятно ли всё?

Чего надо добиваться в жизни

Мы все взрослеем, время летит очень быстро и я думаю, что у каждого из нас есть грандиозные планы на будущее. Жизнь короткая и, если у нас есть какие-то планы, мы должны начать действовать с этого момента. Работать над своей целью, чтоб каждый день мы становились лучше самих себя, а не лучше, чем другие. Не надо бояться пробовать что-то новое, саморазвиваться и жить так, как хочешь ты. Мнение окружающих не должно волновать нас, ведь если они говорят, что у нас что-то не получится, должны делать и доказывать, что мы сможем. Никогда не забывай правило трёх Н: нет ничего невозможного, оно реально действует. Составляй планы и работай над ними, делай то, что делает тебя счастливой, вдохновляйся. У меня тоже есть планы, и я работаю над тем, чтобы в будущем они воплотились в реальность. Я хочу стать психиатром, для этого мне нужно хорошо знать биологию, английский и армянский. Понимаю, что мною выбранная профессия серьезная, и я имею дело с людьми. Но я уверена в себе, что это у меня получится, я стремлюсь к своей цели. Действуй, мечтай, вдохновляйся и верь, что у тебя все получится. Я верю в тебя, удачи!..

Классная работа

Ответьте на вопросы:

• Одиночество и дружба. Что и почему выберите вы?

Друзья неотделимая часть нашей жизни, без них она была бы не интересной. Но одиночества тоже иногда нужна, чтобы привести в порядок все мысли, и избавиться от хаоса что там накопилась. 

Время от времени одиночества очень нужна, скажу даже важна, оставаться сама собой на едине со своей тенью, мыслями…

• Соперничество вредит дружбе?

Да,если в дружбе есть соперничество то это далеко не дружба. Мы все очень разные, но это ещё не повод для соперничества. Это лично моё мнение.

• Надо критиковать друга?

Это не грех, и если мой друг будет не прав или виноват я не буду делать вид что все порядке. Я стану критиковать, но при этом я этим буду помогать ему(ей), чтобы в следующий раз она ту же ошибку не повторила, но этого я никогда не сделаю перед другими людьми, это очень низко с моей стороны.

• Техника мешает общению или облегчает его?

Думяю  облегчает, у нас есть возможность общаться с теми людьми/друзьями которые находятся вдалеке от нас. Можем общаться по телефону, по интернету в то время когда нету возможности встречаться. При этом сохраняя дружеские отношения, это классно. 

Человек одинок

Как говорят, друг познаётся в беде, и я с этим согласна. Когда нам хорошо, рядом толпа людей, которые хотят быть с нами, а когда у нас какие-то трудности, мы всегда их преодолеваем одни. У каждого из нас внутри свой мир, в котором живем мы и наши собственные иллюзии, иногда мы просто молча страдаем из-за этого. Нам всегда нужен друг, который будет рядом без того, чтобы извлечь выгоду, и мы с ним будем откровенны во всем. Когда человек один, он предпочитает молчать, но скажу вам тайну — это молчание громче крика. Конечно в жизни бывают моменты, когда одиночество только к лучшему. Может то, что я сейчас скажу будет странно звучать, но зеркало — это самый лучший друг, потому что когда мы плачем, он никогда не будет смеяться!

Դինո Բուցատի «Խեղճ երեխա

Կարդացե՛ք ստեղծագործությունը և կատարե՛ք ա  և բ  առաջադրանքները.
ա)  Ցո՛ւյց տվեք երկու կին կերպարների հակադրությունը: Ո՞րն  է այդ հակադրության անհրաժեշտությունը ստեղծագործության մեջ:

Տիկին ով շոյեց տղայի գլուխը բարի և համբերատար մայր էր, մյուս տիկինը խիստ էր, բայց չեմ կարծում վատ մայր լիներ

բ) Բացատրե՛ք վերջին արտահայտության՝ «Ցտեսություն, տիկին Հիտլեր»  և վերնագրի՝ «Խեղճ երեխա»,  գաղափարական կապը:

Հիտլեր անվանեց միգուցե իր կոպտության պատճառով:

 

Գործնական քերականություն

Գտնե՛լ, թե որ շարքերի բոլոր բառերն կազմված միայն
բաց վանկերից։
1. հետագա, մուրաբա, պարագա, լեռնաշղթա
2. մեթոդիկա, գենետիկա, թեմատիկա, շոգեմեքենա
3. ճոպանուղի, հայուհի, չարաճճի, մագաղաթյա
4. փիրուզե, ամենադառը, բանալի, հակամանրէ
5. չափածո, ձուլածո, հայալեզու, գինեթթու, հավաքածու
6. ժողովածու, օդաչու, քահանա, հավաքատեղի
7. կարոտալի, ապագա, մետաղե, ապակե
8. հայելի, հուսալի, աբեղա, մարմարյա
9. հիանալի, մեդուզա, առաջիկա, գրամեքենա
10. փիլիսոփա, գրեթե, բյուրեղապակե, իրականանալի

2։ Գտնե՛լ, թե որ շարքերում գաղտնավանկ ունեցող բառ կա։
1. պատկերազարդ, բազմամարդ, մանածագործ, խառատային
2. երկաթուղի, սալահատակ, թիավարում, հրուշակագործ
3. երկաստիճան, ավազակույտ, ներկապնակ, ջերմամեկուսիչ
4. ռադիոընդունիչ, մեսրոպատառ, աշխարհամաս, մետաղահատ
5. կարճաժամկետ, խաղողաքաղ, ավազամաղ, հյուրընկալ
6. վանդակաճաղ, հարթեցում, մարզադահլիճ, շքեղակազմ
7. արդյունահանում, ընթերցողական, հյուսիսարևելյան, հեռախոսակայան
8. խողովակաշար, վերջակետ, հաստոցաշինական, ձուլակաղապար
9. անտառաշերտ, կալվածատեր, ջրահեռացում, շաքարեղեգ
10. պարարտանյութ, թխվածքաբլիթ, հողապատնեշ, նախշազարդ

3.Դո՛ւրս գրել հոդակապ ունեցող բառերը։
Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ,
փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց,
հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,
քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման,
սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ,
դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,
հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ,
ջրագռավ, լուսամուտ, զբոսավայր, հացաթխում։

4.Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել հնչյունափոխված
բաղադրիչ ունեցող և չունեցող կրկնավոր բարդությունները։ Կազմե՛լ 6
նախադասություն՝ երեքում գործածելով հնչյունափոխված, իսկ մյուս երեքում՝
չհնչյունափոխված բաղադրիչով բարդություն։
Բարակ-մարակ, հեռու-հեռու, արագ-արագ, աման-չաման, պարապ-սարապ,
քուլա-քուլա, առոք-փառոք, տեղ-տեղ, մանր-մունր, զույգ-զույգ, փոքր-մոքր, այլուն-փայլուն, խումբ-խումբ, մարդ-մուրդ։

Մարիան տեղ-տեղ գեղեցիկ էր գրում, տեղ-տեղ ոչ:

Հայկը առոք-փառոք նստած էր նոր բազկաթոռին:

Մայրիկս մանր-մունր գնումներ կատարեց:

 

Խումբ-խումբ տուրիստները ուղևվորվեցին դեպի հյուրանոց

Պարապ-սարապ անցակցեցի ողջ օրս:

Մարդ-մուրդ դեռ չկար, վաղ առավոտ էր:

Լեոնիդ Ենգիբարյան «Սովորականն ամենակարևորն է»

1. Կարդացե՛ք ստեղծագործությունը և կատարե՛ք ա  և բ  առաջադրանքները.

ա)  Ո՞ր բնորոշումներն են համապատասխանում գետակին:  Ընտրե՛ք և Ձեր ընտրությունը հիմնավորե՛ք.

• ամենաանկրկնելին էր,
• մեծամիտ էր,
• ինքնասիրահարված էր,
• սիրված էր,
• երիտասարդ էր,
• համառ-հետևողական էր,
• սիրում էր դժվարություններ հաղթահարել:

Իմ կարծիքով գետակը դեռ երիտասարդ էր և իր գիտակցությանը շատ բաներ չէին հասնում: Այդ ամենի հետ մեկ տեղ նա նաև ինքնասիրահարված էր, նա մինչև վերջ եղավ այն կարծիքին, որ իր ջանքերով է հասել մեծ ծով:

բ) Բացատրե՛ք ստեղծագործության ավարտը՝ Եվ ընդհանրապես, սովորականը  միշտ էլ անսովոր է…

Կա մի կարծրատիպ, որը մարդանց շատ է խանգարում: Պետք է ունենալ ամենալավ բաները, որպեսզի լավ տպավորություն թողնենք, կամ անսովոր բաներ ունենալու դեպքում աչքի կնկնենք: Բայց երբեմն ճշտի հակառակն էլ է լինում: Երբ մարդիկ աչքի են ընկնում իրենց համեստությամբ: Սովորականը ու պարզը միշտ էլ երևում և գնահատվում է:

 

Հետաքրքիր դեպքեր Չարենցի մասին

 

Հրատարակչության բաժնի վարիչ Եղիշե Չարենցիաշխատասենյակ է մտնում մի գրող, թղթապանակըձեռքին և կատակել ցանկանալով’ ասում է.
– Մի՛ վախեցեք, մեջը ձեռագրեր չկան:
– Բա ինչո՞ւ ես պտտեցնում այդ դատարկ թղթապանակը,-հարցնում է Չարենցը:
– Պտտեցնում եմ, որովհետև մեջը լիքը հանճարեղ մտքերկան,- շարունակում է կատակել գրողը:
– Հանճարեղ մտքերը հանճարեղ գլուխներում են լինում,ոչ թե դատարկ թղթապանակներում,- պատասխանում է բանաստեղծը:

Չարենցը շատ խիստ էր կենցաղում,- պատմում է գրողԽաժակ Գյուլնազարյանը,- հրաման էր տվել, որ ճանճերըսենյակ չմտնեն, բայց ճանճերը կարդալ չգիտեին ուպատուհանից էին մտնում:

 

Պատմում է Ավ.Իսահակյանը, թե ինչպես է առաջին անգամ հանդիպել Չարենցի հետ.

Չարենցին ծանոթացա, երբ նա 1925 թվականին իր արտասահմանյան ուղևորություններիժամանակ Վենետիկ էր եկել, իսկ հանդիպել եմ նրան առաջին անգամ 1907 կամ 1908 թվերինՂարսում: Իջել էի հյուրանոցներից մեկում, որի առաջին հարկում մի պարսկահայ՝ Աբգարանունով, գորգի խանութ ուներ, /ի դեպ, դա Չարենցի հայրն էր/: Մի օր կանգնել էիգորգավաճառի խանութի դռան առաջ, մեկ էլ դեմս ելավ մի վտիտ, կարճահասակ պատանի՝սուր ու ծուռ քթով: Ոտքերը չռած՝կանգնեց դիմացս և ճնշող հայացքով, առանց աչք թարթելու՝սկսեց նայել ինձ, ձեռքին էլ մի գիրք կար՝ փոքր ֆորմատով: Մի երկու անգամ շուռումուռ եկա՝ազատվելու համար այդ պատանու խուզարկու հայացքից, բայց տեսա, որ հնար չկա, նաաչքերը չի կտրում երեսիցս, մոտեցա և մի ապտակ տվի: Տղան այլևս չմնաց, թողեց ուհեռացավ: Անցավ ժամանակ: Արտասահմանում գտնվածս միջոցին՝ մի օր, Վենետիկից ոչհեռու գտնվող Պադուա կոչված վայրն էի գնացել, այդտեղ մի հայ բժիշկ պետք է վիրահատերորդուս նշագեղձերը: Նույն օրը՝ ուշ երեկոյան, Վենետիկ վերադարձա, հյուրասենյակումսհանդիպեցի մի երիտասարդի՝ բավական ազատ ձևով բազկաթոռին նստած, ոտքը ոտքինդրած, ծխախոտը բերանին՝ ինձ սպասելիս: Առաջին տպավորությունս վանիչ էր: Ինձտեսնելուն պես երիտասարդը տեղից վեր ցատկեց և «Չարենցն եմ» ասելով՝ ներկայացավինձ:

Եղիշեի պոեզիային լավ ծանոթ էի, ուստի անունն իմանալով՝ վրա պրծա և ճակատըհամբուրեցի: Չարենցը ինձ հիշեցրեց 1908 թվականին իրեն հասցրածս ապտակի մասին ևավելացրեց, որ այն ժամանակ ձեռքում եղած գիրքը «Երգեր ու վերքերն» է եղել, որըկարդացած լինելով՝ ուզեցել է տեսնել ինձ: Ասաց նաև, որ կարծելով, թե բանաստեղծըարտասովոր մարդ պետք է լինի, ակնապիշ նայել է ինձ: «Բանաստեղծին սրբացած մարդկարծելու պահին, երբ ապտակդ կերա, – ավելացրեց Չարենցը, – ամեն ինչ իրար խառնվեց,թողի ու հեռացա»: Արարքս այլ կերպ բացատրել չկարողանալով՝ ժպտացի և ասի.

– Եղի´շ ջան, ընդունի՛ր այդ ապտակս որպես «ուստա սիլլասի»:

Մի անգամ Չարենցը համալսարանում ուսանողներին պատմում էր իրտպավորությունները Եվրոպա կատարած ճանապարհորդություններից: Ուսանողներըբազմաթիվ ու բազմատեսակ հարցեր էին տալիս պոետին, և նա պատասխանում էրոգևորված ու մանրամասն: Դահլիճի վերջում նստած էր մի նիհար, հիվանդ տղա: Գունատ էրտղան, արտահայտիչ, մեծ-մեծ աչքեր ուներ, հուզված դեմք ու բարձրահասակ էր: Տղանկանգնեց ու դիմեց Չարենցին.

– Ասացե՛ք, խնդրե՛մ, պոե՛տ, ո՞ր փողոցն էր ամենալավը Ձեր տեսած փողոցներից ու ո՞րքաղաքում էր այն:
Չարենցն ուշի-ուշով նայեց պատանու աչքերին, մի պահ լռեց ու կարծես ծածուկ, կարծեսշշուկով ասաց.
– Ամենալավ փողոցը Երևանի Նայիբի քուչան է…
Դահլիճը լցվեց շշուկով. բանաստեղծն անհավատալի բան ասաց: Նայիբի քուչան մի նեղփողոց էր՝ ծուռումուռ, անլույս, անգույն, ամայի ու անմարդաբնակ:
– Որովհետև այնտեղ է ապրում իմ սիրելի կինը,- շարունակեց Չարենցը:
Դահլիճը թնդաց ծափերից…

Չարենցի անվան առաջացման վարկածներն, իհարկե, շատ են, կարդացեքերեք վարկած, որոնցից ամենահավաստին ու ամենահավանականը, երրորդ տարբերակն է՝ երբ ինքն իրմասին պատմում է հենց Չարենցը:Չարենցի պատանեկան տարիների մտերիմերը Չարենց անվանումը բացատրում են,նրանով, որ նա փոքր ժամանակ շատ աշխույժ և չար երեխա է եղել: Տանը նրան այնքան ենչար անվանել, որ անունը Չարենց էլ մնացել է:Ըստ մեկ ուրիշ աղբյուրի՝ մտորելով իր համար գրական կեղծանուն ստեղծելու մասին,հնչյունային և տեղաշարժային փոփխությունների է ենթարկել ռուս գրող Պուշկինի ՙՙԱնչար՚՚ստեղծագործությունը, արդյունքում ստացվել է ՝ Չարենց:
3. Իսկ իր անվան մասին խոսելիս, Չարենցն ասել է, որ իրենց քաղաքում այդ թվականներինմի բժիշկ կար, ում տան ցուցափեղկի վրա գրված էր՝ Բժիկշկ Չարենց: Շատ յուրօրինակհամարելով այս ունունը, այն ժամանակ դեռ Եղիշե Սողոմոնյանը իրեն կոչում է Չարենց,Եղիշե Չարենց: Իհարկե՝ Չարենց անվան մասին ամենհավաստի աղբյուրը, համարվում էհենց բանաստեղծի պատմածը, ինչպես նշվեց վերը:

Ավելի ուշ Չարենց անվան մասին բանաստեղծը տվել է այսպիսի բացատրություն. ՝ՙԵս իմհոգու բարի բովանդակությանը, այսպես ասած, չար անունն եմ տվել՚՚:
Աշխարհում բարու դիմակի տակ շատ հաճախ չարն է թաքնված, իսկ պոետը որոշել էրհակառակն անել, և արեց:
1921 ից հետո ադրեն Չարենցը դարձել է Եղիշեի պաշտոնական ազգանունը:

Մայրենի:Գործնական քերականություն

Դո՛ւրս գրել ածականները. դրանցից երեքը գործածե՛լ
նախադասություններում։
Այս գետի ափին, այս ուռենու տակ
Իմ մանկությունն է անցել երազուն,
Խաղացել է նա գետում այս հստակ,
Ոսկի է փնտրել այս տաք ավազում։
Նա թառել է այս ծառերին դալար,
Երկյուղով մտել այրերը այս մութ
Ու կածաններում այս օձագալար
Թափառել է նա մինչև մայրամուտ։
Եվ իր ծիծաղի ալիքներն է ջինջ
Տվել նա մի օր ջրերին այս խենթ,
Որ ուրախ երգով տարել ամեն ինչ
Ու, սակայն, ոչինչ չեն բերել էլ ետ։
…Ամեն ինչ այստեղ նույնն է մնացել,
Նույն ալիքներն են գալիս ու գնում,
Եվ միայն ուռին ջրին կռացել,
Մի ինչ-որ կորած բան է որոնում։

Լուսնի շողքը երևում էր ջինջ լճի վրա:

Խենթ, գանգրահեր մանչուկը վազվզում էր ամբողջ այգով մեկ:

Նա միշտ հստակ պատասխաններ է տալիս:

2.Գտնե՛լ այն ածականները, որոնց գերադրական աստիճանը
–գույն մասնիկով չի կազմվում։
Բարձր, մեծ, տաք, նվազ, թանկ, լավ, ուժեղ, ազնիվ, զվարթ, խոշոր, հին,
բարակ, կոշտ, ուրախ, նոր, քաղցր։

3. Գրե՛լ տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող
երկու ածական։
Նկար-գունազարդ,մեծ

այգի-ծաղկաշատ, բերքատու

ծաղիկ- բուրավետ, թոռոմած

գիրք- հետաքրքիր, ձանձրալի

գորգ-դեղին, հնագույն

4.Գտնե՛լ որակական ածականները. կազմե՛լ նախադասություններ՝
գործածելով դրանք:
Բարձր, մարմնագույն, աշակերտական, ամուրի, թունդ, լեռնային, բրդյա,
պղտոր, տխուր, վճարովի, ցածր, դեղին, ժլատ, նարնջագույն, պատանեկան,
ջրալի, դաշտային, թավշյա, ուրախ, քաղցր, անվճար։

Բայի սեռ

1. Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ այն բայը, որը կրավորական ածանց չունի։
1. կոտրվել, գրվել, ծարավել, հաղորդվել
2. սոսնձվել, սեղմվել, ներկվել, գրավել
3. խորովել, վաճառվել, գնահատվել, կրճատվել
4. շարվել, տպագրվել, բղավել, մթերվել
5. գլորվել, գովել, ձևավորվել, միավորվել

2։ Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ նշված սեռի բայը։
1. ներգործական – նիրհել, ցատկել, նկարել, ձգտել
2. ներգործական – խարխափել, բաշխել, զբոսնել, հիանալ
3. ներգործական – սայթաքել, մրսել, շտապել, ստուգել
4. չեզոք – զարդարել, նախորդել, շաղախել, ձուլել
5. չեզոք – ընդգծել, փոփոխել, կուտակել, փայլել
6. չեզոք – ուղղել, թողարկել, ցատկել, հղկել
7. կրավորական – գրավել, սղոցվել, բղավել, խռովել
8. կրավորական – վրդովել, նզովել, հոլովել, վաճառվել
9. կրավորական – կռավել, բովել, ճշգրտվել, թոթովել

Գոյության կռիվ:Բնական ընտրություն:Օրգանիզմների հարմարվածությունը արտաքին միջավայրին

Գոյության կռիվ

Դարվինը իր շուրջերկրյա ճանապարհորդության ընթաքում ուշադրություն դարձրեց օրգանիզմների բազմացման առանձնահատկությունների վրա: ոլոր օրգանիզմները բազմանում և սերունդ են թողնում բավականին մեծ քանակով: Օրինակ՝ լուսնաձուկը դնում է մոտ 300 մլն. ձկնկիթ, գորշ մեծամուկը տարեկան ծնում է հինգ անգամ միջին հաշվով 8-ական ձագ, որոնք էլ 3 ամսից սկսում են բազմանալ: Ըստ Դարվինի եզրակացության բնության մեջ բոլոր կենդանիները և բույսերը բազմանում են երկրաչափական պրոգրեսիայով, սակայն յուրաքանչյուր տեսակի հասուն առանձնյակնրի քանակությունը բնության մեջ մնում է գրեթե անփոփոխ: Դարվինը գտնում է, որ ծնված առանձնյակների մեծ մասը մինչև սեռահասուն դառնալը ոչնչանում է, որի պատճառը բնության մեջ գործող գոյության կռիվն է: «Գոյության կռիվ» ասելով հասկանում ենք տեսակի ներսում առանձնյակների միջև, տարբեր տեսակների առանձնյակների միջև, ինչպես նաև առանձնյակների և անօրգանական աշխարհի միջև տեղի ունեցող բարդ և բազմազան հարաբերությունները: Գոյության կռվի հիմնական պատճառը տեսակների թվաքանակի հնարավոր անսահմանափակ աճի և միջավայրի պայմանների, պաշարների միջև եղած անհամապատասխանությունն է: Դարվինը տարբերում էր գոյության կռվի 3 հիմնական ձևեր, ներտեսակային, միջտեսակային, և կռիվ անօրգանական, աշխարհի անբարենպաստ պայմանների դեմ:

Ներտեսակային գոյության կռիվ-տեղի է ունենում նույն տեսակին պատկանող առանձնյակների միջև: Գոյության կռվի այս ձևը ամենատարածվածն է, քանի որ նույն տեսակի առանձնյակները միջավայրի նկատմամբ նույն պահանջներն ունեն: Ներտեսակային գոյության կռվի օրիանկ է մրցակցությունը միևնույն տեսակի առանձնյակների միջև ապրելատեղի, սննդի համար, մրցաքցություն էգին տիրանալու համար: Օրինակ՝նույն տեսակին պատկանող թրչունների և կաթնասունների արուները բազմացման շրջանում պայքարի մեջ են մտնում միմյանց հետ՝էգին տիրանալու հնարավորության համար: Ներտեսակային գոյության կռիվը, անշուշտ նպաստում է տեսակների կատարելագործմանը, հարմարվածության աստիճանի բարձրացմանը այն գործոնների նկատմամբ, որոնք հարուցում են կռվի այս ձևը:

Միջտեսակային գոյության կռիվ-տեղի է ունենում տարբեր տեսակների պատկանող պոպուլյացիաների առանձնյակների միջև: Միջտեսակային գոյության կռվի օրինակները բազմաթիվ են: Դրանք գիշատչի և զոհի, միջատների և միջատակեր թրչունների, մակաբույծների և տիրոջ, մշակովի բույսերի և մոլախոտերի միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերություններն են։

Անօրգանական աշխարհի անբարենպաստ պայմանների դեմ ընթացող գոյության կռվին Դարվինը մեծ դեր էր հատկացնում: Այդ կռիվը նկատվում է տեսակի արեալի ցանկացած մասում՝ կապված արտաքին պայմանների փոփոխման հետ: Օրինակ՝ Անգլիայում խիստ ձմռան պատճառով ոչնչացան թռչունների մոտ 80%-ը։ Ջերմության կամ խոնավության տատանումները լուրջ ազդեցություն են ունենում պոպուլյացիայի առանձնյակների վրա։

Արհեստական ընտրություն-այս տեսությունը Դարվինը տվել է իր էվոլյուցիոն ուսմունքում: Հակառակ բնական ընտրության, արհեստական ընտրության, նպատակն է ամրացնել ոչ թե տվյալ օրգանիզմին օգտակար հատկությունները, այլ այն հատկությունները, որոնք պետք են մարդուն: Օրինակ՝ խոշոր եղջերավոր անասունների կաթնատվությունը, մսատվությունը, ձիերի արագաշարժությունը, ուժը թրչունների ձվատվությունը և այլն:

Բնական ընտրություն-ըստ Դարվնի տեսության միայն բնական ընտրության շնորհիվ է, որ տեսակները հարմարվում են միջավայրի պայմաններին ու նրա  փոփոխություններին: Բնական ընտրությունը ազդեցություն է թողնում, ոչ միայն ֆենոտիպային հատկանիշների և նրանց կոդավորող գեների, այլև ժառանգական փոփոխականության և դրա տեմպերի վրա: Գիտնականները առանձնացնում են բնական ընտրության հիմնականում 2 ձև՝շարժական և կայունացնող:

Կայունացնող ընտրություն-սա բնական ընտրության հիմնական հետևանքներից մեկն է: Այն որպես կանոն տեղի է ունենում համեմատաբար կայուն միջավայրում, որտեղ պայմանները ձկտում ն կրճատել ֆիզիկական բազմազանությունը: Էվոլյուցիայի այս պահպանողականությունն աշխատում է ընտրություն կատարել ավելի ծայրահեղ ֆենոտիպերի հետ, այն ոչնչացնում է պոպուլյացիայի ծայրահեղ ձևերը:

Շարժական ընտրություն-այս ձևը հիմնավոր դեր է կատարում էվոլյուցիայում հարմարանքների զարգացման գործում: Պոպուլյացիայում առանձնյակների նախկին հատկանիշների փոփոխությունը արտաքին միջավայրի պայմանների փոփոխման հետևանքով կոչվում է շարժական ընտրություն: